W tym przypadku, ze względu na cel, dla którego dokonane zostało wywłaszczenie z mocy prawa gruntów zajętych pod drogi publiczne, a mianowicie z uwagi potrzebę uporządkowania stanów prawnych tych gruntów z zapewnieniem rekompensaty ich dotychczasowym właścicielom, a także z uwagi na związany z tym wymóg pewności obrotu

Odszkodowanie za to wywłaszczenie przysługiwało tylko tym właścicielom, którzy złożyli stosowny wniosek do końca 2005 roku. Problem w tym, że wielu z właścicieli dowiedziało się o tym wywłaszczeniu po 2005 roku. Co ciekawe Trybunał Konstytucyjny aż w czterech wyrokach dot. tego problemu orzekł, że przedmiotowe przepisy są zgodne z Konstytucją. Pomimo tego, że jak się wydaje zarówno od wejścia w życie ustawy wywłaszczeniowej jak i terminu wyznaczonego na zgłoszenie wniosków przez właścicieli o wypłatę odszkodowania minęło sporo czasu, nadal temat jest aktualny, a dotychczasowe orzecznictwo pokazuje, że również nadal problematyczny. Zapraszamy do lektury artykułu Magdaleny Głowackiej – Dziedzic, radcy prawnego z Kancelarii Krzysztof Rożko i Wspólnicy Kancelaria Prawna, opublikowanego w portalu w którym autorka szeroko porusza kwestie dotyczące wywłaszczenia nieruchomości zajętych pod drogi publiczne i aktualnych możliwości dochodzenia odszkodowania z tego tytułu. Pełna treść artykułu dostępna jest pod linkiem. Kancelaria prawna KRWLEGAL zapewnia profesjonalne i fachowe doradztwo w wielu dziedzinach prawa, w tym świadczy usługi m. in. w zakresie audytu nieruchomości oraz inwestycji budowalnych. Jeśli uważasz, że może mieć to wpływ na Twój biznes, zapraszamy do kontaktu: biuro@ lub +48 22 29 50 940.

Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób, a praw do nieruchomości nie można nabyć od uprawnionego na podstawie umowy. Wywłaszczenie nieruchomości może nastąpić wyłącznie na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Może ono dotyczyć Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył sprawę dotyczącą charakteru decyzji wojewody stwierdzającej przejście nieruchomości zajętych pod drogi publiczne na własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Wszystkie osoby, które utraciły własność nieruchomości miały możliwość zgłoszenia w określonym terminie roszczenia odszkodowawczego, niezależnie od tego czy została w tym okresie wydana decyzja wojewody. 15 września 2009 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach dotyczące charakteru decyzji wojewody stwierdzającej przejście nieruchomości zajętych pod drogi publiczne na własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 73 ust. 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną w zakresie, w jakim określa termin wygaśnięcia roszczenia o odszkodowanie bez powiązania z faktem i datą wydania decyzji, o której mowa w art. 73 ust. 3 tej ustawy, jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie z uwagi na niedopuszczalność wydania wyroku. Art. 73 ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną reguluje wywłaszczenie nieruchomości prywatnych zajętych pod drogi publiczne i ma charakter porządkujący sytuacje faktyczne, jakie zaistniały przed końcem 1998 roku. Realizacja tego przepisu następuje poprzez dwie odrębne sprawy administracyjne. W jednej z nich wojewoda potwierdza w drodze decyzji, że konkretna nieruchomość została wywłaszczona z mocy prawa na podstawie art. 73 przepisów wprowadzających. Decyzja wojewody ma charakter deklaratoryjny, bowiem potwierdza, że konkretna nieruchomość została wywłaszczona z dniem 1 stycznia 1999 r. W odrębnym zaś postępowaniu, tylko na wniosek byłego właściciela takiej nieruchomości, starosta orzeka o wysokości odszkodowania za utraconą własność. Niezależność wskazanych spraw administracyjnych powoduje, że brak jest bezpośredniego związku decyzji wojewody wydawanej na podstawie art. 73 ust. 3 przepisów wprowadzających z możliwością złożenia wniosku o odszkodowanie. Trybunał Konstytucyjny nie podzielił wątpliwości sądu pytającego, że brak decyzji wojewody uniemożliwiał byłemu właścicielowi skuteczne złożenie wniosku o odszkodowanie. Z art. 73 przepisów wprowadzających wynika, że wszystkie osoby, które utraciły własność nieruchomości na podstawie tego przepisu miały możliwość zgłoszenia w określonym terminie (pomiędzy 1 stycznia 2001 r. a 31 grudnia 2005 r.) roszczenia odszkodowawczego, niezależnie od tego czy została w tym okresie wydana decyzja wojewody. Dlatego kwestionowane przepisy nie naruszają wskazanych w pytaniu prawnym wzorców konstytucyjnych. Trybunał wskazał, że wniosek byłego właściciela nieruchomości o odszkodowanie ma dwojaki charakter. Po pierwsze stanowi oświadczenie, że były właściciel jest i domaga się odszkodowania za wywłaszczenie. Po drugie stanowi żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia i wypłaty odszkodowania. Dla samego zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego, stanowiącego oświadczenie o skorzystaniu z prawa do odszkodowania, nie jest potrzebne wcześniejsze uzyskanie decyzji wojewody. W postępowaniach toczących się zarówno na podstawie ust. 3 jak i ust. 4 art. 73 przepisów wprowadzających, ze względu na ich administracyjnoprawny charakter znajdą zastosowanie ogólne regulacje proceduralne zawarte w kodeksie postępowania administracyjnego. Dotyczy to terminów załatwiania spraw, jak też sposobu postępowania w wypadku wzajemnego powiązania spraw jakie występuje w sytuacji, gdy wniosek odszkodowawczy zostanie złożony do właściwego starosty przed wydaniem w odniesieniu do danej nieruchomości decyzji wojewody potwierdzającej jej wywłaszczenie. Każdy z byłych właścicieli miał także możliwość samodzielnego wystąpienia nie tylko z wnioskiem o ustalenie odszkodowania lecz również w sprawie potwierdzenia wywłaszczenia nieruchomości przez wojewodę. Źródło: TK
W omawianym operacie biegła stwierdziła, że aktualnie brak jest możliwości zastosowania przy wycenie przepisu § 36 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109 z zm.), dalej jako rozporządzenie, z uwagi na niewystępowanie
Brak takiego obowiązku potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę prezydenta Pruszkowa (sygnatura akt: I OSK 2483/11). Chociaż termin składania wniosków o odszkodowanie za prywatne grunty zajęte pod drogi publiczne upłynął 31 grudnia 2005 r., takie sprawy wciąż się toczą przed sądami. Niejednokrotnie dopiero teraz zapadają bowiem decyzje o wypłacie bądź o odmowie odszkodowania za przejęte nieruchomości. Miasto nie chce płacić W 2011 r. starosta pruszkowski ustalił na 417 tys. zł odszkodowanie z tytułu nabycia przez gminę Pruszków 1 stycznia 1999 r. prawa własności zajętej pod drogę publiczną części ul. Szarych Szeregów. Prezydent Pruszkowa, czyli miasta zobowiązanego do wypłaty odszkodowania, odwołał się do wojewody. Wojewoda uchylił decyzję starosty i odmówił ustalenia odszkodowania. Właściciel zajętej nieruchomości zaskarżył decyzję wojewody do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. I tak sprawa znalazła się przed dwoma laty w WSA, a obecnie w NSA. Przez obrzeża Pruszkowa przebiega jeden z odcinków autostrady A-2, łączącej Łódź z Warszawą. Na potrzeby tej inwestycji i położonych w pobliżu ulic zajęto grunty gospodarstwa ogrodniczego, będącego współwłasnością Aleksandra H. Zgodnie z art. 73 ustawy z 1998 r. – przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną – nieruchomości pozostające we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego niebędące ich własnością stawały się z mocy prawa 1 stycznia 1999 r. własnością Skarbu Państwa lub samorządu za odszkodowaniem. Miało ono być ustalane i wypłacane na wniosek właściciela nieruchomości, złożony w okresie od 1 stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2005 r. Po tym czasie roszczenie wygasało. Aleksander H. i dwaj pozostali współwłaściciele nieruchomości złożyli wniosek w 2005 r. Odszkodowanie zostało jednak wypłacone tylko za dwie działki. W 2011 r. wojewoda mazowiecki stwierdził, że prawo do odszkodowania za trzecią – pod ul. Szarych Szeregów – wygasło, gdyż Aleksander H. nie złożył w terminie wniosku. Wniosek z 2005 r. dopiero w 2009 r. został rozszerzony o ul. Szarych Szeregów. Wojewoda zdecyduje ponownie W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Aleksander H. wyjaśnił, że ustalenia i wypłaty odszkodowania żądał już we wniosku z 2005 r. W 2009 r. jedynie to doprecyzował. Wojewoda błędnie uznał pismo informujące o wykonaniu map geodezyjnych za nowy wniosek. WSA uwzględnił skargę i uchylił odmowną decyzję. W ocenie sądu we wniosku z 2005 r. wskazano, że dotyczy on terenu zajętego pod ul. Żbikowską na odcinku między skrzyżowaniem z ul. Żytnią a skrzyżowaniem z ul. Szarych Szeregów. Z jego treści wynika jednak, że intencją wnioskodawców było uzyskanie odszkodowania za wszystkie ich grunty zajęte pod drogi publiczne. To, że sprecyzowanie wniosku w części dotyczącej ul. Szarych Szeregów nastąpiło już po upływie terminu, nie uzasadnia odmowy przyznania odszkodowania. W 2005 r. nie było bowiem dokumentacji geodezyjno-prawnej. Została ukończona dopiero w 2010 r. Prezydent Pruszkowa zaskarżył wyrok do NSA. Podczas rozprawy jego pełnomocniczka, radca prawny Małgorzata Janik, przekonywała, że wniosku z 2005 r. nie można traktować jako wniosku o odszkodowanie również za grunt pod ul. Szarych Szeregów. Żądanie odszkodowania za tę działkę Aleksander H. rozszerzył dopiero w 2009 r., czyli już po terminie. Z kolei adwokat Anna Zielińska, reprezentująca Aleksandra H., dowodziła, że grunt przejęty pod ul. Szarych Szeregów jest częścią tej samej nieruchomości co dwie pozostałe działki. NSA uznał, że wniosek został złożony z zachowaniem ustawowego terminu, i oddalił skargę kasacyjną prezydenta Pruszkowa. – Dla skutecznego złożenia wniosku o odszkodowanie za teren zajęty pod drogę publiczną nie jest niezbędne szczegółowe wyliczenie zajętych nieruchomości – powiedział sędzia Jerzy Solarski, uzasadniając wyrok. Art. 73 przepisów wprowadzających (...) nie daje żadnych konkretnych wskazówek, jak mają być określone grunty zajęte pod drogę. Wystarczy udowodnić, że pochodzą one z jednej nieruchomości, objętej jedną księgą wieczystą. Zgodnie ze wskazaniami obu sądów wojewoda musi wydać nową decyzję. Orzeczenie Wszystko zgodnie z konstytucją Przepis pozwalający składać wnioski w sprawie odszkodowań tylko do 31 grudnia 2005 r. został oceniony przez Trybunał Konstytucyjny (sygn. K 20/09). Chodziło konkretnie o art. 73 ust. 4 ustawy z 13 października 1998 r. – przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną. TK nie dopatrzył się w nim niekonstytucyjności. Uznał, że ustawodawca dostatecznie umożliwił zgłoszenie i realizację roszczenia odszkodowawczego. Uprawnieni mieli zaś wystarczająco dużo czasu, by z nich skorzystać. Zdaniem TK wprowadzenie pięcioletniego okresu na dochodzenie roszczenia odszkodowawczego, z jednoczesnym zachowaniem minimalnych wymogów proceduralnych, nie godziło w istotę prawa do słusznego odszkodowania.
Decyzja o przejęciu z mocy prawa własności nieruchomości zajętych pod drogi publiczne w kontekście regulacji z art. 73 ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną
Czy sposób, w jaki jest ustalane odszkodowanie z wywłaszczenia nieruchomości pod inwestycje drogowe, w pełni odzwierciedla wartość określonej nieruchomości? RadosŁaw Góralradca prawny, Międzynarodowe Studia Prawnicze Uniwersytetu Stanforda w USA Zasady zawarte w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami realizują zasadę wywłaszczenia za słusznym odszkodowaniem. Szczegółowe zasady dokonywania wyceny zawiera jednak nie ustawa o gospodarce nieruchomościami, ale rozporządzenie wykonawcze do tej ustawy, tj. rozporządzenie Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Dla ustalania odszkodowań za nieruchomości wywłaszczane pod drogi publiczne szczególne znaczenie ma par. 36 rozporządzenia, który w ust. 1 stanowi, że wartość rynkową gruntów przeznaczonych lub zajętych pod drogi ustala się, przyjmując ceny transakcyjne uzyskiwane przy sprzedaży gruntów odpowiednio przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne. Przepis rozporządzenia można by uznać za niekonstytucyjny. Nakazuje on bowiem przyjąć, że rzekomą wartością rynkową jest cena uzyskiwana wyłącznie w transakcjach z udziałem podmiotu publicznoprawnego i to wyłącznie pod drogi publiczne. Takie transakcje ze swej istoty nie mają rynkowego charakteru. Sprzedający często akceptują zbyt niską cenę swojej nieruchomości, gdyż przeważnie nie znają jej rzeczywistej wartości, czują się zmuszeni do sprzedaży, gdyż nie chcą się narażać, albo też skłonni są przystać na niską cenę, gdyż z różnych przyczyn zależy im na budowie drogi. W rezultacie powstaje efekt domina: cena uzyskana za jedną działkę sprzedaną pod drogę staje się podstawą ustalenia ceny drugiej wykupywanej bądź wywłaszczanej działki, którą z kolei uwzględnia się, wyceniając działkę trzecią itd. Takie przepisy skutkują tym, że odszkodowania wypłacane za wywłaszczane nieruchomości nie odpowiadają ich wartości rynkowej. Taki stan rzeczy jest ze wszech miar niepożądany. Zasady wywłaszczania w powszechnym odbiorze postrzegane są jako niesprawiedliwe, co rodzi opór wywłaszczanych i z pewnością nie usprawnia procesu pozyskiwania gruntów pod tak potrzebne inwestycje zasady wywłaszczenia i określania wartości wywłaszczanych nieruchomości muszą być jednak stosowane przez organy dokonujące wywłaszczenia (najczęściej starostów) oraz przez rzeczoznawców majątkowych, którzy dokonują wyceny i sporządzają operaty. Zasięgnięcie opinii jest bowiem obowiązkowe, a wszystkie podmioty biorące udział w wywłaszczeniu są zobowiązane do stosowania przepisów prawa, także przepisów rozporządzenia. Cała odpowiedzialność za określenie wartości wywłaszczonej nieruchomości spada jednak na starostów, bowiem zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego wycena nieruchomości zawarta w opinii rzeczoznawcy nie ma charakteru wiążącego i podlega ocenie organu ustalającego wysokość odszkodowania (por. wyrok z 8 listopada 2001 r., I SA 833/00). Co do zasady jednak starostowie nie mogą przyznawać wyższych odszkodowań, od tych ustalonych przez rzeczoznawców, bowiem ustalenie odszkodowania w wysokości różniącej się od wyceny rzeczoznawcy zawsze naraża organ na zarzut arbitralności. Natychmiast też rodzi podejrzenia o uczciwość urzędnika, który ustalił odszkodowanie w kwocie wyższej niż wskazana w PRAWNA• Par. 36 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego ( nr 207, poz. 2109 ze zm.).  Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE
Nieruchomości - W sprawach dotyczących wywłaszczania nieruchomości pod drogi krajowe nie prowadzi się rokowań z osobami uprawnionymi, tylko postępowanie ofertowe. Osobie, której przysługuje prawo dożywocia do nieruchomości zajętej pod drogi publiczne, zostanie przedstawiona oferta zniesienia tego prawa za odszkodowaniem.
Na podstawie art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, nieruchomości pozostające w dniu 31 grudnia 1998 r. we władaniu Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, nie stanowiące ich własności, a zajęte pod drogi publiczne, z dniem 1 stycznia 1999 r. stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub właściwych jednostek samorządu terytorialnego. Jak przewiduje przy tym art. 73 ust. 3 powołanej ustawy, stwierdzenia przejścia własności wskazanych nieruchomości dokonuje w drodze decyzji deklaratoryjnej wojewoda, nieograniczony w tym względzie żadnym szczególnym terminem. Zarazem jednak odszkodowanie za przejęte nieruchomości, o ile były właściciel, pod rygorem wygaśnięcia roszczenia, złożył odpowiedni wniosek w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r., winno było zostać ustalone i wypłacone, zgodnie z art. 73 ust. 4, według zasad i trybu określonych w przepisach o wywłaszczaniu, co oznacza, że wydanie decyzji w tym przedmiocie należało do starosty. W wyroku z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt P 33/07, Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 73 ust. 4 omawianej ustawy, w zakresie, w jakim określa termin wygaśnięcia roszczenia o odszkodowanie bez powiązania z faktem i datą wydania decyzji, o której mowa w art. 73 ust. 3 tej ustawy, jest zgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji. Trybunał za nieuzasadniony uznał pogląd, że możliwość stwierdzenia przejścia nieruchomości zajętych pod drogi publiczne na własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego zarówno przed jak i po dniu 31 grudnia 2005 r. prowadzi do niekonstytucyjnej dyskryminacji pewnej grupy byłych właścicieli. Zdaniem TK, skoro nieuzyskanie decyzji wojewody nie uniemożliwiało złożenia wniosku o odszkodowanie, trudno dopatrzyć się w tej sytuacji naruszenia wymogu równej dla wszystkich ochrony praw majątkowych. Autor: Mikołaj Hermann, prawnik
W jednym miejscu znaleźć można specjalistów o dużym doświadczeniu, których celem jest walka o odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości zajętych pod drogi publiczne. W ten sposób można wywalczyć odszkodowanie, które rekompensuje stratę utraconego terenu. Oferowane usługi: odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości
Rodzaj sprawy: wydawanie decyzji administracyjnej potwierdzającej przejście z dniem 1 stycznia 1999 roku z mocy prawa na własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego nieruchomości zajętej pod drogę prawna: art. 73 ustawy z dnia 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną ( Nr 133, poz. 872 z późn. zm.).Wymagane dokumenty: wniosek o wydanie decyzji powinien zawierać: oświadczenie według stanu na dzień 31 grudnia 1998 roku o zaliczeniu drogi do określonej kategorii ze wskazaniem podstawy prawnej (Rozporządzenie Rady Ministrów, Dziennik Urzędowy Wojewody) z załącznikiem graficznym określającym przebieg, kategorię i numer drogi, odpis z księgi wieczystej lub badanie księgi wieczystej przeprowadzone przez uprawnione osoby – w przypadku adnotacji w dziale III księgi wieczystej o prowadzonym postępowaniu wywłaszczeniowym – odpis decyzji o wywłaszczeniu, wypis i wyrys z rejestru gruntów według stanu na dzień 31 grudnia 1998 roku, nazwiska i adresy właścicieli nieruchomości podlegającej przejęciu w trybie art. 73 ustawy, opracowanie geodezyjne wykonane na kopii mapy zasadniczej, mapy sytuacyjno-wysokościowej lub sytuacyjnej z wykazaniem granic stanu zainwestowania pasa drogowego na dzień 3 1 grudnia 1998 roku i granic nieruchomości podlegającej przejęciu z art. 73 ustawy, zakres zainwestowania pasa drogowego na dzień 31 grudnia 1998 roku wykazany na mapie musi być potwierdzony przez wnioskodawcę, oświadczenie , że droga nie była wybudowana z udziałem czynu społecznego, dokumenty potwierdzające wykonywanie władztwa publicznego nad nieruchomością zajętą pod drogę, w szczególności poprzez podejmowanie działań należących do ustawowo zdefiniowanego zakresu (w treści obowiązującego na dzień na dzień 31 grudnia 1998 roku art. 4 pkt 8-11) ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych pojęcia budowy drogi, modernizacji, utrzymania lub jej ochrony, względnie inne dowody przewidziane w art. 75 kodeksu postępowania administracyjnego, inne dokumenty o istotnym znaczeniu według uznania wnioskodawcy. Opłaty: bez załatwienia sprawy: zgodnie z art. 35 kpa ( do 2 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku).Odwołania: do Ministra Infrastruktury i Rozwoju w Warszawie za pośrednictwem Wojewody Pomorskiego w terminie 14 dni od daty doręczenia załatwienia sprawy: wszelkie dokumenty i wnioski należy składać:1/ Delegatura Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Słupsku 76-200 Słupsk, ul. Jana Pawła II 1 w godzinach do Kancelaria Ogólna, pokój 340 /III piętro/, Sekretariat Oddziału Zamiejscowego Wydziału Nieruchomości i Skarbu Państwa, pokój 424 /IV piętro/, nr tel. 59 8411-067, osoby prowadzące sprawę, nr tel. 59 8468-528. 2/ Pomorski Urząd Wojewódzki w Gdańsku przy ulicy Okopowej 21/27 - Kancelaria Ogólna lub sekretariat Wydziału Nieruchomości i Skarbu Państwa , pokój 450 /IV piętro/. Formularze, wnioski do pobrania: informacyjne RODO w załączeniuPliki do pobrania:
Rpen.
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/196
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/312
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/225
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/309
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/137
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/206
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/4
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/284
  • z9p1gzlgq1.pages.dev/270

    • odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości zajętych pod drogi publiczne